26 stycznia 2022 r., w przeddzień Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu - ustanowionego symbolicznie w rocznicę wyzwolenia niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz – Birkenau – odbyła się w Pilźnie uroczystość upamiętniające dawną społeczność żydowską miasta. To kolejna edycja obchodów w hołdzie przedwojennym, żydowskim mieszkańcom Gminy Pilzno, realizowana przez Dom Kultury w Pilźnie, Muzeum Regionalne w Pilźnie oraz Urząd Miasta i Gminy Pilzno. W tym roku do współpracy zaproszono młodzież z Liceum Ogólnokształcącego im. Sebastiana Petrycego w Pilźnie.

Społeczność żydowska Pilzna od XVIII w. stanowiła poważny procent ogółu mieszkańców, utrzymujący się tuż przed wybuchem II wojny św. w granicach 1/3 wszystkich pilźnian. Zaznaczyła ona swoją obecność w mieście, tworząc podwaliny własnej dzielnicy, wznosząc odrębne budynki użyteczności publicznej – synagogę, szkołę, łaźnię, kirkut. Żydowskie Pilzno odeszło nieodwracalnie wraz z hitlerowską okupacją miasta w latach 1939 – 1945.  Pozostały jedynie nieliczne jego ślady – pozostałości kirkutu, garść dokumentów, stare fotografie, wspomnienia.

Oddając hołd dawnym mieszkańcom miasta, jako symbol pamięci o historii i zagładzie pilźnieńskich Żydów, władze miasta, w osobie pani burmistrz Ewy Gołębiowskiej oraz zastępcy burmistrza Krzysztofa Krawca, pedagodzy oraz uczniowie pilźnieńskiego liceum, przedstawiciele Towarzystwa Przyjaciół Pilzna i Ziemi Pilźnieńskiej, a także pracownicy muzeum odczytali nazwiska żydowskich mieszkańców Pilzna, zamordowanych w okresie II wojny św.

Następnie młodzi pilźnianie, mający stać się „Strażnikami Pamięci” wysłuchali prelekcji historycznej wraz z prezentacją multimedialną na temat dziejów społeczności żydowskiej Pilzna od XVI do XX w., okupacyjnej gehenny miasta i losach Sprawiedliwych wśród Narodów Świata z obszaru ziemi pilźnieńskiej, którzy wbrew niemieckiemu prawu okupacyjnemu, ryzykując życiem swoim oraz najbliższych, zdecydowali się wyciągnąć pomocną dłoń ku prześladowanym Żydom.

Sylwetki Sprawiedliwych stanowią szczególnie ważne ogniwo w łańcuchu łączącym naród żydowski i polski. Są oni bowiem świadectwem, iż w wachlarzu różnorodnych postaw Polaków wobec rozgrywającej się na ich oczach eksterminacji ludności żydowskiej – od czynnej pomocy, przez współczucie, obojętność aż po świadomą współpracę z hitlerowcami – znaleźli się w naszym narodzie tacy, których stać było na heroiczną postawę i pomoc.

W prezentacji wykorzystano szereg materiałów archiwalnych, relacji filmowych i audio, fotografii i dokumentów przechowywanych obecnie w zbiorach Muzeum Regionalnego w Pilźnie, czy Instytucie Pamięci Narodowej – Głównej Komisji Ścigania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce..  

Na zakończenie uroczystości pedagodzy muzyczni Domu Kultury w Pilźnie, Marek Broniewski (skrzypce), Andrzej Kozik (akordeon) oraz Jan Panek (kontrabas) zrealizowali krótki koncert charakterystycznej muzyki klezmerskiej jako wyraz Pamięci o przedwojennym dwukulturowym, polsko – żydowskim Pilźnie.